Maak kennis met de CRIG proof-of-concept laureaten van de 17de oproep!
In samenwerking met vzw Kinderkankerfonds, reikt CRIG elk half jaar onderzoeksbeurzen uit aan een 5-tal onderzoekers om hen toe te laten een innovatief en beloftevol kankeronderzoeksproject te starten. In deze 17de oproepronde ontvingen zes onderzoekers een beurs. Hieronder een overzicht van de onderzoekers en een korte duiding van hun projecten.
Dr. Jeffrey Aalders – 'Optimizing CAR-T cell development by navigating human pluripotent stem cells in a cell-cycle specific roadmap’ (promotor of the grant: Prof. Tom Taghon) - Bij de zogenaamde ‘CAR-T-celtherapie’ worden de eigen afweercellen van een patiënt uitgerust met een speciale receptor (CAR), waardoor deze afweercellen kankercellen kunnen herkennen en vernietigen. Ondanks de vooruitgang in CAR T-celtherapie blijft deze aanpak enorm duur en tijdsintensief, niet in het minst omdat gestart wordt van de eigen cellen van de patiënt. In de groep van Prof. Taghon ontwikkelde men daarom een alternatieve werkwijze, waarbij gestart wordt van stamcellen die in het lab worden gekweekt tot de correcte (CAR-)T-cellen. Jammer genoeg is de werkwijze nu nog niet efficiënt genoeg om echt voor patiënten te kunnen gebruiken. De groep vermoedt dat dit te maken heeft met het feit dat de stamcellen waarvan gestart wordt zich in verschillende fases van de celcyclus bevinden. In zijn project zal Jeffrey onderzoeken of dit effectief het geval is, en hoe dit het opkweken van de stamcellen naar efficiënte CAR-T-cellen beïnvloedt.
Dr. Robin Demuynck – 'Investigating the mechanism of sensing and cytotoxic responses by endothelial cells during ICD-based therapies’ (promotor of the grant: Prof. Dmitri Krysko) - Wanneer kankercellen sterven door een speciaal proces genaamd immunogene celdood (ICD), geven ze signalen af die ons afweersysteem kunnen activeren. Recent onderzoek van het team van Prof. Krysko heeft aangetoond dat endotheelcellen - de cellen waaruit bloedvaten zijn opgebouwd - dode kankercellen kunnen opnemen, en zo kunnen helpen om het afweersysteem op de tumor af te sturen. Dit suggereert dat deze endotheelcellen – die normaal geen belangrijke rol spelen in het activeren van het immuunsysteem – toch een nuttige functie kunnen hebben in kankerbestrijding. In zijn project wil Robin uitzoeken hoe deze cellen precies bijdragen aan de afweer tegen kanker. Ze gebruiken hiervoor geavanceerde technieken zoals CRISPR en een speciale manier om individuele cellen te analyseren (scRNA-sequencing). Dit kan uiteindelijk leiden tot nieuwe behandelingen die het immuunsysteem helpen om kanker beter te bestrijden.
Dr. Mamadou Amadou Diallo – 'Targeted activation of ZBP1 for cancer therapy using a nucleotide-based approach’ (promotor of the grant: Prof. Peter Vandenabeele, PI of the group: Prof. Jonathan Maelfait) - Mamadou onderzoekt in zijn project een innovatieve manier om kankercellen te vernietigen door slim gebruik te maken van onze natuurlijke afweerreactie tegen virussen. Ons afweersysteem is namelijk in staat viraal DNA te herkennen, en kan vervolgens een reactie activeren die de geïnfecteerde cel tot celdood dwingt. Mamadou wil dezelfde reactie opwekken in kankercellen door ze bloot te stellen aan speciaal ontworpen DNA-structuren die lijken op viraal DNA. Door deze moleculen nauwkeurig te ontwikkelen, hoopt hij de reactie uitsluitend in kankercellen te activeren, terwijl gezonde cellen gespaard blijven.
Dr. Nele Loret – 'Assessing the anti-metastatic effect of L-asparaginase in PDX models of triple-negative breast cancer’ (promotor of the grant: Prof. Steven Goossens) - Triple-negatieve borstkanker is een specifiek type borstkanker dat verschilt van andere types omdat deze sneller groeit, zich sneller verspreidt in het lichaam en er minder behandelopties voor zijn, waardoor de prognose jammer genoeg heel wat slechter is dan bij andere vormen van borstkanker. Er is dus nood aan betere behandelingen. Eén veelbelovende piste die in de groep van Prof. Steven Goossens wordt onderzocht is het ‘uitbuiten’ van de afhankelijkheid van die triple-negatieve cellen van bepaalde voedingsstoffen, meer bepaald van het aminozuur asparagine. Net omdat kankercellen zo snel groeien, hebben ze extra veel van dat asparagine nodig. Het team van Prof. Goossens kon al aantonen dat het behandelen van kankercellen met asparaginase – een stof die asparagine kapot kan maken – werkt. In haar project zal Nele onderzoeken of een nieuwe variant van dat asparaginase, die minder bijwerkingen heeft, ook in staat is kankercellen te doden in relevante PDX-modellen (proefdieren waarin een stukje menselijk tumormateriaal wordt geplaatst).
Dr. Annelien Morlion – 'Enriching cancer signals in blood plasma cell-free RNA through custom mRNA capture sequencing’ (promotors of the grant: Prof. Pieter Mestdagh & Prof. Jo Vandesompele) - Zowel in gezonde cellen als in kankercellen wordt RNA geproduceerd op basis van de specifieke behoeften van die cel. Omdat RNA van cellen ook in bloed terechtkomt, kunnen we via RNA’s in bloed meer inzicht krijgen in de activiteit van cellen, inclusief kankercellen en hun omgeving. Het merendeel van het RNA in bloedplasma komt echter van bloedcellen, wat andere signalen kan verdringen en het dus ook moeilijk maakt om RNA’s afkomstig van kanker terug te vinden. Om daar een oplossing voor te bieden, wil Annelien een geavanceerde methode ontwikkelen om die kankerRNA’s als het ware te kunnen ‘vangen’ uit het bloedplasma.
Dr. Tijl Vermassen – 'Decoding the N-glycome of extracellular vesicles (EVs) in expressed prostatic secretion (EPS)-urine’ (promotors of the grant: Prof. Sylvie Rottey & Prof. An Hendrix) - Prostaatkanker is de tweede meest voorkomende kanker bij mannen wereldwijd en ondanks excellente zorg zal toch nog 10% van de mannen die de diagnose van prostaatkanker krijgen binnen de 10 jaar geconfronteerd worden met herval van hun ziekte. Momenteel is het nog onduidelijk waarom sommige patiënten vatbaarder zijn voor herval, en dat wil Tijl nu onderzoeken. Hij zal daarvoor gebruiken maken van EPS urine (urine verkregen na rectaal onderzoek van de prostaat). De groep van Prof. Rottey heeft namelijk al aangetoond dat het suikerprofiel van eiwitten aanwezig in de EPS urine een onderscheid kan maken tussen goedaardige en kwaadaardige aandoeningen én kan voorspellen hoe de ziekte verder zal verlopen na eerste therapie. Hoe dat suikerprofiel het herval beïnvloedt is niet duidelijk, maar de groep van Prof. An Hendrix vermoedt dat een cruciale rol zou kunnen weggelegd zijn voor EVs, kleine blaasjes met informatie die door cellen als communicatiemiddel worden ingezet. Tijl zal in zijn project het suikerprofiel op die EVs analyseren om te achterhalen hoe deze profielen bijdragen aan de uiteindelijke vorming van metastasen in prostaatkanker.
