Het kankeronderzoek van de toekomst

 

Eén man op drie en één vrouw op vier krijgt in België een kankerdiagnose vóór zijn of haar 75ste verjaardag. Hoewel de voorbije decennia belangrijke successen werden geboekt, zijn de mechanismen achter het ontstaan en de ontwikkeling van kanker op dit moment nog niet volledig ontrafeld. Kankeronderzoekers staan dan ook nog voor grote uitdagingen in hun zoektocht naar betere en meer gerichte behandelingen. 

De Universiteit Gent (UGent), het Universitair Ziekenhuis Gent (UZ Gent) en het Vlaams Instituut voor Biotechnologie (VIB-UGent), hebben een sterke geschiedenis met betrekking tot kankeronderzoek. Verschillende onderzoeksgroepen bouwden in de loop der jaren een heel specifieke expertise uit. Dit heeft geleid tot internationaal gerenommeerd fundamenteel en preklinisch onderzoek, en tot klinische toepassingen van nieuwe behandelingen en diagnostische en prognostische testen. Veel activiteiten en knowhow zijn echter verspreid over diverse campussen van UGent, UZ Gent en VIB-UGent.

Het CRIG heeft als doel het kankeronderzoek aan UGent, UZ Gent en VIB-UGent samen te brengen, te stimuleren en de impact ervan te verhogen. Hierbij hebben we zes grote doelstellingen voor ogen:

  1. Toponderzoek stimuleren
  2. Samenwerken en delen van kennis en technologie, over vakgebieden heen
  3. Interactie tussen het lab en de kliniek
  4. Communiceren en interageren met de buitenwereld
  5. Opleiding en netwerking voor jonge onderzoekers
  6. Valorisatie van onderzoek

Vanuit het CRIG management, via diverse werkgroepen en door interactie met interne en externe partners wordt erop toegezien dat bovenstaande doelstellingen worden gerealiseerd. Alle Gentse onderzoeksgroepen die betrokken zijn in fundamenteel, translationeel en klinisch kankeronderzoek kunnen via het CRIG zelf actief bijdragen tot de doelstellingen van het instituut én genieten van de voordelen die het CRIG biedt.

Via het CRIG engageren artsen en onderzoekers van UGent, UZ Gent en VIB-UGent zich om samen de medische uitdagingen van de toekomst in de behandeling van kanker het hoofd te bieden. Daarbij ligt de focus voornamelijk op toponderzoek dat in samenwerking met de kliniek en de industrie kan leiden tot meer effectieve behandelingen en tot langere en betere overleving. Onder meer via een nauwe samenwerking tussen het CRIG en het UZ Gent Kankercentrum willen we verzekeren dat wetenschappelijke vooruitgang zich vertaalt in innovatieve en verbeterde zorg voor de patiënten. Want ons ultieme streefdoel is dat kanker in de toekomst voor nóg meer patiënten een behandelbare ziekte wordt en dat de nieuwe behandelingen minder bijwerkingen hebben.

Toponderzoek stimuleren

 

CRIG wil als attractief platform fungeren om topkankeronderzoek aan de UGent, het UZGent en het VIB-UGent te stimuleren, te faciliteren en de impact ervan te verhogen. Naast het delen van kennis, het dynamisch en efficiënt gebruik van nieuwe technologieën en platformen, en het aanbieden van mogelijkheden tot netwerken en opleiding, wil CRIG zuurstof creëren voor (jonge) onderzoekers door het aanbieden van kleinschalige middelen om veelbelovende projecten op te starten. CRIG zal onderzoekers aanmoedigen om nog meer interne en externe experten actief te betrekken bij onderzoeksprojecten zodat de kwaliteit van ons kankeronderzoek verder kan stijgen. Hierdoor kan een hefboom gecreëerd worden voor het binnenhalen van grotere projecten en specifieke middelen die broodnodig zijn om kankeronderzoek te laten groeien en renderen.  

Het is onze overtuiging dat de diverse initiatieven binnen het CRIG zullen leiden tot een grotere visibiliteit voor kankeronderzoek en op korte en lange termijn een belangrijke meerwaarde zal creëren voor de maatschappij en de patiënten. 

Samenwerking

 

Verschillende onderzoeksgroepen en hun kennis zijn verspreid over diverse faculteiten en campussen van UGent, UZ en VIB-UGent, wat vlotte communicatie, samenwerking, en efficiënt gebruik van apparatuur en middelen bemoeilijkt. Het CRIG wil een antwoord bieden op deze uitdagingen, want samen bereik je meer. Dit is meer dan ooit van toepassing op het hedendaags en toekomstig kankeronderzoek. Verschillende onderzoeksdisciplines zoals moleculaire biologie, bioinformatica, in vitro en in vivo onderzoek en geneesmiddelenonderzoek hebben meer dan ooit diverse raakvlakken en kunnen elkaar versterken in het beter begrijpen en doelgericht bestrijden van kanker. Daarom wil het CRIG onderzoekers uit verschillende disciplines stimuleren om te communiceren over lopend onderzoek en beter samen te werken, bijvoorbeeld door het organiseren van seminaries en gezamenlijke projectaanvragen. Via verschillende communicatiekanalen binnen het CRIG worden diverse technologieën en expertises bekendgemaakt. Door expertise, platformen en technologie te delen over vakgebieden en instellingen heen kan immers innovatief onderzoek gevoerd worden, mét efficiënt gebruik van kostbare middelen en tijd. Verder willen we ons ervan verzekeren - onder meer via nauwe samenwerking met het UZ Gent Kankercentrum - dat wetenschappelijke vooruitgang zich vertaalt in innovatieve en verbeterde zorg voor de patiënten.

Interactie lab-kliniek

 

De directie interactie tussen basisonderzoek, klinisch onderzoek en de patiënt is cruciaal. Mede door de stijgende levensverwachting van de bevolking zal kanker een steeds belangrijkere uitdaging in onze maatschappij worden. Er is dan ook nood aan nieuwe behandelingen. Daarom moet gestreefd worden naar toponderzoek met als voornaamste doel het ontwikkelen van minder toxische en meer effectieve behandelingen, om op die manier een langer en kwalitatief beter leven voor kankerpatiënten te kunnen bieden. De directe betrokkenheid van clinici is echter ook belangrijk om richting te geven aan het fundamenteel kankeronderzoek zodat een oplossing kan gevonden worden voor de meest dringende en relevante noden waarmee patiënten, artsen en gezondheidswerkers worden geconfronteerd. Enkel op die manier kunnen we een langer en kwalitatief beter leven voor kankerpatiënten bewerkstelligen.

Naast de directe betrokkenheid van fundamentele onderzoekers, klinische onderzoekers en clinici wordt binnen CRIG ook geassocieerd met andere interne partners zoals het Kankercentrum en 'Health, innovation and research institute' om de interactie tussen basisonderzoek, klinisch-translationeel onderzoek en de patiënt te versterken. Het UZ Gent heeft namelijk ruime ervaring en een sterke reputatie in de behandeling van kankerpatiënten, en staat in binnen- en buitenland gekend voor vooruitstrevende nieuwe behandelingsmethoden (zoals immuuntherapie) gebaseerd op baanbrekend onderzoek. ). In het Kankercentrum van UZ Gent kunnen patiënten en familieleden rekenen op uitstekende zorg, ondersteuning en omkadering op maat door een team van artsen, verpleegkundigen, verpleegkundig consulenten en specialisten, diëtisten psychologen en sociaal werkers. Het CRIG wil in samenwerking met het Kankercentrum de vertaalslag tussen fundamenteel kankeronderzoek en de klinische praktijk verder maximaliseren.

Interactie met de buitenwereld

 

Hoewel het CRIG in eerste instantie het kankeronderzoek binnen UGent, UZ en VIB-UGent wil stimuleren en faciliteren, is interactie en communicatie met de buitenwereld van groot belang. Zo wil het CRIG via interactie met andere onderzoekscentra kennis delen, bredere samenwerkingen stimuleren en opleiding van onderzoekers ondersteunen. Valorisatie van kankeronderzoek zal onder meer ondersteund worden door interactie met bedrijven (zie hoger).

Daarnaast wil CRIG ook doorbraken in kankeronderzoek in begrijpelijke taal communiceren naar het brede publiek. Dit gebeurt via het organiseren van specifieke events waarop de stand van zaken in het onderzoek wordt voorgesteld op een begrijpelijke manier, het versturen van persartikels en nieuwsbrieven, video's, sociale media, en deze website. Ten slotte wil het CRIG ook actief interageren met stichtingen en patiëntorganisaties.

Opleiding en netwerking

 

Een goede opleiding is cruciaal om toponderzoekers te vormen. De Universiteit Gent biedt een waaier aan gespecialiseerde opleidingen, die reeds talloze toponderzoekers hebben voortgebracht. Vanaf oktober 2016 gaat ook de nieuwe Major in Kanker van start binnen de opleiding Biomedische Wetenschappen aan UGent. De nauwe interactie tussen UGent en het UZ Gent verzekert een directe toepassing van onderwijs (en onderzoek) in de praktijk.

Het CRIG wil doorgedreven opleiding van jonge kankeronderzoekers en specialisten verder ondersteunen door het organiseren van trainingssessies, workshops en symposia. Zo organiseert CRIG sinds 2018 een Doctoral Schools specialisatiecursus rond kanker om doctoraatsstudenten op te leiden rond verschillende aspecten binnen kankeronderzoek. Verder stimuleert CRIG de interactie en uitwisseling van studenten of onderzoekers met andere (kanker)onderzoekscentra (of bedrijven) in binnen- en buitenland.

Naast de opleiding is ook netwerken is een belangrijk aspect van het huidig kankeronderzoek. Door het aanbieden van verschillende opportuniteiten wil CRIG onderzoekers toelaten om contacten te leggen met collega’s en op de hoogte te blijven van lopend onderzoek en recente realisaties. Door gastsprekers in het brede domein van kankeronderzoek uit te nodigen zullen onderzoekers de kans krijgen om te leren van topexperts en met hen te interageren. Daarnaast kan het CRIG ook een belangrijke rol spelen in het begeleiden en coachen van beloftevolle jonge onderzoekers naar een verdere loopbaan binnen of buiten de academische wereld.    

Valorisatie

 

Fundamenteel kankeronderzoek leidt vaak tot nieuwe inzichten rond het ontstaan van kanker. Die kennis kan op zijn beurt vertaald worden naar nieuwe geneesmiddelen, technologieën of behandelingen die essentieel zijn om kanker te diagnosticeren, te bestrijden of zelfs te voorkomen. Het CRIG wil deze zogenoemde valorisatie van het kankeronderzoek faciliteren. Binnen het CRIG worden valorisatie-initiatieven rond fundamenteel en klinisch-translationeel onderzoek ondersteund door valorisatie-experts van UGent, UZ Gent en VIB (lees meer...).

Daarnaast wil het CRIG samenwerking met bedrijven stimuleren en een industrieel netwerk opbouwen en onderhouden. Door het opzetten van industriële samenwerkingen, licentieprojecten en spin-offs kan veelbelovend multidisciplinair basisonderzoek vertaald worden naar nieuwe geneesmiddelen, diagnostische tools en innovatieve technologieën in verschillende domeinen.

(banner: prof. Tessa Kerre met patiënt - fotografie credits: Fred Debrock)