Nieuwe inzichten in uitgezaaide prostaatkanker - meer is soms wél beter.
De meeste prostaatkankers zijn tegenwoordig relatief goed te behandelen, maar dat geldt niet steeds voor de 5-10% prostaatkankers die op het moment van diagnose al zijn uitgezaaid. Patiënten met dit type prostaatkanker worden meestal meteen behandeld met hormoontherapie of chemotherapie omdat het chirurgisch wegnemen van alle kankerweefsel bij deze patiënten simpelweg geen optie meer is. Dit maakt dit agressieve type kanker niet enkel moeilijk te behandelen, maar ook moeilijk te bestuderen, want er is amper materiaal om in het lab te onderzoeken. Daardoor is er tot op heden maar heel weinig geweten over de ontstaansmechanismen achter dit agressief type kanker.
Een team van Vlaamse en Canadese onderzoekers onder leiding van Prof. Piet Ost en Prof. Alex Wyatt beslisten hierin verandering te brengen. Ze bestudeerden een zeldzame set van 600 stukjes kankerweefsel van patiënten met dit agressief type prostaatkanker en konden op basis van het aanwezige DNA en de veranderingen erin in kaart brengen hoe de kanker was ontstaan en zich in het lichaam had verspreid.
Verrassend genoeg vonden de onderzoekers binnen de prostaat van elke onderzochte patiënt een enorme heterogeniteit, met verschillende groepjes of populaties van kankercellen, waarvan slechts sommige zich bij diagnose hadden verspreid. Omwille van die heterogeniteit bleek het onmogelijk om op basis van 1 weefselstaal of biopsie de ziekte van een patiënt goed in kaart te brengen. Een strategie waarbij meerdere biopsieën worden genomen en geanalyseerd is daarentegen wel in staat een duidelijker beeld te schetsen van de ziekte. De analyse van deze verschillende stalen kan zo een gerichtere en meer gepersonaliseerde behandeling mogelijk maken met een hogere slaagkans.
In de toekomst hopen de onderzoekers ook een bloedstaal te kunnen gebruiken om deze heterogeniteit in kaart te brengen. Alle cellen van ons lichaam geven namelijk genetisch materiaal af aan de bloedbaan, dus ook de verschillende populaties van kankercellen bij prostaatkankerpatiënten. Het terug vinden van dat specifieke genetisch materiaal in een complex bloedstaal is echter niet evident. In een vervolgstudie genaamd ProBio (gesteund door Kom op Tegen kanker) proberen ze deze aanpak te testen.
Prof. Piet Ost en Prof. Wyatt werken al vele jaren nauw samen, en hun samenwerking wordt ook ondersteund door CRIG’s internationale thematische netwerk ‘PrIOMIC’.
De resultaten van hun studie werden gepubliceerd in het toonaangevende tijdschrift 'Nature Cancer'.
